OK-jol 1957

 Knud Olson ontwierp in opdracht een wedstrijd bootje dat door 1 persoon kon worden gevaren. En dat was in 1957, tot op de dag van vandaag varen er nog 14000 stuks over de wereld. Erg populair waren zij in Scandinavië, Polen en Duitsland. Veel zijn ze in bouwpakket gemaakt. Centraal in de boot wordt het zwaard doorgevoerd door de kast en kan door de zeiler samen met neer haler vanuit de kuip worden bedient. De mast is rond en draait in de mast voet verzonken in het dek, door de mast taps te schaven naar de top komt er onder spanning een buiging in tijdens het zeilen, de boot krijgt dan de neiging op het water te komen liggen en meer snelheid te ontwikkelen. Deze ontwikkeling is later ook bij surfplanken zichtbaar.

De OK is een binnen de watersport nog steeds aanwezig. OK=Knud Olson

IN PROGRESS “ de Werkschepen van toen!”

 

In de Zeeuwse geschiedenis zijn er veel scheeps varianten geweest, veel kleinere vlakke schepen tussen de 10 en 15 meter. De ondiepten van de watergangen speelden een rol bij het ontwerp. Het “waterschip” was meer een scheepje dat vaak moest landen op het strand rond Walcheren, of de kop van Beveland. Het waren in de 16e eeuw vaak de parlevinkers voor de vis boten maar ook de transporteurs van vis en water. De waterbun aan boord kon ook goed worden gebruikt als geperforeerde bun en hield de vis vers. De schepen konden op strand landen en met een breed fok en mankracht lieten ze zich van het strand af glijden door de branding. 

Ze waren stevig gebouwd en meerdere konden met een juiste wind fungeren als sleepboten voor de zeevaart. Varianten van dit schip voeren ook op de Zuiderzee en trokken de “kamelen” waar de zeeschepen met veel diepgang op hingen over het ondiepe water naar Amsterdam.

Deze  Zeeuwse schepen bestaan niet meer sinds begin 19e eeuw. Een stukje cultureel erfgoed dat slechts sporadisch is terug gevonden in de vorm van een wrak.

Het eind resultaat komt in zicht details en schilderwerk komen er nog op maar Zeeland heeft weer een waterschip. 

ZEEUWS WATERSCHIP

 De unieke zijn altijd de leukste, water schepen waren al in de 16 e eeuw te vinden in de lage landen. Meestal werden ze gebruikt om de kleine zeilende vischeepjes te voorzien van voorraad en gevangen vis te transporteren. Het waren geen platbodems maar afgerond met kielbalk. 

Afhankelijk  waar ze werden gebouwd heten ze waterschip of zalmschouw Elk deel van het land benoemde het scheepje anders. In Zeeland stonden ze bekend als Zeeuws waterschip de Zeeuwen bouwden ze kleiner dan op de rivieren zo konden ze makkelijk op het strand « landen » en bij opkomend tij en een beetje wind terug wegdrijven de zee op. Eind 16e eeuw werden de visbunnen die in deze schepen waren gebouwd verboden. Toen beperkte men de visser ook al, maar niet voor over bevissing. De scheepjes werden toen echte water schepen, de bunnen werden gebruikt voor het vervoeren van zoet water en bevoorrading naar de scheepjes op zee. Begin 19e eeuw verdwenen ze uit beeld, mogelijk overbodig en pleziervaart bestond niet dus het ras stierf uit. 

Fijn dat er wrakken zijn, in de jaren 90 wordt deze uit het zand geschept en dan worden ze voor mij leuk. Er komen schetsen en beeldvorming. En net als vroeger mag de bouwer zijn eigen inbreng gebruiken, want het is hout en het kan alle kanten op. Inmiddels ben ik al een heel eind mijn model wordt 52,50 cm maatvoering 1:20. Vandaag mag het zich boot noemen al lijkt het meer op een klomp, maar het is een hobby waar geduldig mee om moet worden gegaan. 

Volgende stappen zijn constructieve afwerking en het zeil plan.

OUDE STOELPOTEN EN KOFFIE STOKJES

 Ik heb het mogelijk al vaker geschreven, maar ik heb een hekel aan modeldozen. Zo werkten de werkjes in de 16,17,18 en 19e eeuw ook niet. Zeker in de visvaart waren er slechts globale tekeningen. De bouwmeester van de werf bouwde op zicht en de opdrachtgever bepaalde hoe de boot eruit moest zien. Mogelijk op de achterkant van een sigarenkistje.

Bij modelbouw moet er ook passie zijn en eigen inbreng. Het materiaal moet je aanvoelen en vormen als klei. Ik maak veel gebruik van dunne panlatten van grenen in combinatie met triplex voor het binnenwerk. Maar hardhout voor relingen, details enz, zorgen voor meer kwaliteit uitstraling. Dus wat oude stoelen met bruikbaar hardhout is altijd leuk in de werkplaats. Maar niet te versmaden zijn de koffie stokjes van Ikea. Bruikbaar voor alle doeleinden zoals correctie en uitvullen.

BODEMPLATEN

 

Veel houten zeilschepen die in de 18e en 19e eeuw op de warme delen van de wereld voeren werden voorzien van koperen bodemplaten. Men importeerde n.l paalworm uit de warme gebieden, welke veel schade maakten aan het hout van de schepen door gaten erin te boren. (denk aan houtworm)

Koperplaten vertraagde deze schade. Het model dat ik bouw de ROOMPOT uit 1844 was voorzien van deze platen, omdat dit schip een 100% origineel miniatuur moet zijn boots ik de platen ook na. Hiervoor gebruik ik geen kant en klare plaatjes van modelbouw leveranciers (die zijn niet om aan te zien)maar ik  maak ze zelf. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van dun plaatstaal en knip ze op maat, hierna tik ik er profieltjes in van nagels. Na een spuit beurt in metallic koperkleurige lak moeten ze dakpansgewijs op de bodem komen.

TECHNIEK WIJZIGEN

 In het vorige bericht had ik het over mijn vultechniek met zaagsel in combinatie met D2 lijm. NIET DOEN! Mijn experiment viel tegen. Het idee is prima bij vulwerk voor bouwkundige objecten maar niet in modelbouw. Het is te grof en te hard. Beter gewoon GUPA vulling. Ik heb alles geschuurd en ben opnieuw gestart met GUPA.

                                                             Staat nu in de GUPA.

ER WORDEN STAPPEN GEMAAKT!

Dit model van de ROOMPOT is nu bijna « dicht » geplankt. Het is voor mij de eerste maal dat ik gebruik maak van een vul techniek met verzameld zaagsel gemixt met D2 lijm.

Als het droog is veel schuren.

 

STOELPOTEN VOOR HET DEK

ROOMPOT 1844 in progress, de romp is bijna « dicht ». Inmiddels moet na gedacht worden over de masten. Voor dit schip waren de 3 masten van metaal. Als houtbewerken wordt dat een uitdaging. Inmiddels scoorde ik op de stort een taps toe lopende oude ski stok. Een deel van deze stok wordt het eerste deel van de hoofdmast. En het dek zal deels worden gezaagd van mahoniehout van 6 eetkamer stoelen uit de jaren 60. Het beste materiaal moet je tegen komen.

 

DE SPIEGEL STAAT.

Het lijkt onbelangrijk, maar de spiegel staat! Voor mij een mijlpaal in de bouw, vanaf dit punt bouw ik zowel de buitenhuid van bakboord en stuurboord dicht tot en met de boeg tot onder de waterlijn.

Onder de waterlijn komt een andere techniek omdat ik eigenlijk de spanten bouw naboots. Spanten voor het onder schip inclusief bodemhout, daarna de zijwanden met spant stukken. Maar ik draai het om. 

Dus de kajuit voor de kapitein heeft ramen in de spiegel.
 

CONSTRUCTIE In progress

 

DE LUIK SPONNINGEN STAAN

Op den duur lijken de foto,s gelijk. Maar deze foto geeft indruk van de indeling van de dekluiken of kanonluiken. Dit schip heeft geen militair doel en is volledig gericht op vracht van en naar Oost-Indie. Er komen enkele kleine kanonnen aan boord te staan maar waren merendeel voor de ceremonie. Ik begin ditmaal vanaf het berghout dus moeten de sponningen van de luiken erin. Het dek komt dus deze keer aan de beurt als de romp dicht is.

 

ROOMPOT in progress

 Gestart met het berghout

Wordt vervolgd

KLAAR VOOR DE HUID (Roompot in progress)

Vandaag heb ik de spanten vloeiend in model gezet. Verder zijn de boeg en spiegel vol gezet met DAS klei, op deze manier kan ik bij het beplanken het model volgen. Mogelijk wordt eerst aan weerszijden het berghout geplaatst zodat de dekluikgaten geplaatst kunnen worden. Goede voorbereiding is belangrijk. Het wordt voor mij een model buiten mijn comfort zone n.l omdat de buitenzijde die onder de waterlijn blijft met koper moet worden beslagen. En de hoofdmasten zijn van metaal. (wordt vervolgd)

 

CONSTRUCTIE STIJF STELLEN

In het huidige stadium worden de spanten versterkt, hierdoor wordt het karkas stabieler en stijf. Hierna ga ik het geheel in een vloeiend lijn schuren. De boeg krijgt een massieve neus en er moet verzwaring in de kiel. Zonder verzwaring is na het plaatsen van de masten en tuigage het geheel slecht in balans te houden. Hierna komt het dicht zetten met latjes. 

Wordt vervolgd.

 

ROOMPOT in progress

Wordt vervolgd

 

#ROOMPOT sterke naam.

 De kiel staat van de #ROOMPOT, na de eerste schets bleek snel dat dit schip al het ontwerp in zich had van de motor aangedreven schepen. In de 1844 zaten de werven al in de najaren van de zeilschepen. Bij het maken van mijn bouwtekening was zichtbaar dat het geheel veel scherper naar de boeg en de spiegel ging worden. 

Het Internationaal bekende Zeeuwse bedrijf  “ROOMPOT-vakantieparken” roemt zich met “zon, zee en water”, het is een bedrijf met veel ambitie. De Zeeuwse reder die in 1844 de Oost-Indië vaarder de ROOMPOT liet bouwen had waarschijnlijk toen al een voorgevoel dat het ooit een grote naam in Zeeland zou zijn. De ROOMPOT verging in 1853 in de vaargeul de Roompot en bijna in het zicht van de oorsprong van #ROOMPOT-vakantieparken in Kamperland. Hoe sterk kan het zijn! En …….. het ligt er nog steeds.(Wordt vervolgd)

BESTEK MODEL ROOMPOT 1844

Van het schip de Roompot bestaat geen bestek tekening. Op de werf in Zierikzee werden in de periode rond 1844 type BARK schepen gebouwd. De bark bestond al zeer lang, internationaal werden deze schepen in diverse landen gebouwd in uit een lopende type namen. Bark kan nl ook boot betekenen. Iedereen maakte gebruik van elkaars ontwerpen, er waren geen afspraken over wat wel of niet mocht. En het was merendeel hout dus aanpassen geen probleem. Dus is het logisch dat het bestek voor de Roompot ontbreekt. De modellen die van dit schip werden gemaakt steunen op basis van opmetingen van het gevonden wrak. Ik maak ook gebruik van kleine schetsen en overzicht tekeningen die bekend zijn gemaakt. Maar ik combineer ook met gegevens die horen bij een fregat. De Roompot wordt aangemerkt als een fregat, echter een fregat had vaak een militaire achtergrond en de bark ruimer met meer opties voor vrachtvervoer. Het is wel een volschip, dus voorzien van 3 masten volgezet met vierkante zeilen. Wat niet bij een bark hoort te zijn. Verder werk ik met enkelen ontwerpen die ik al heb ontworpen. Mijn Roompot moet authentieke uitstraling hebben en stoer. Ik verwerk er diverse oude stalen nagels in die door Belgische duikers bij de eerste duiken zijn geborgen. Hoe stoer is dat!?